W Fizjo Instytucie mamy 2 Międzynarodowych Instruktorów IPNFA: Joanna Jaczewska-Bogacka i Damian Kapturski oraz certyfikowanych terapeutów PNF: Dorota Pieron, Katarzyna Gosek-Ferenc, Joanna Węgrzyn-Rudzińska, Tomasz Iwański, Magdalena Szewczyk, Tomasz Marek, Anna Rozmus, Edyta Tomasiak
Aby uzyskać tytuł Terapeuty PNF należy odbyć szkolenie z Międzynarodowym Instruktorem IPNFA, przeprowadzić 4-dniową terapię pacjenta pod nadzorem Instruktora oraz przystąpić do sprawdzianu wiedzy i umiejętności w formie egzaminu pisemnego i praktycznego.
PNF (ang. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation, czyli Proprioceptywne Torowanie Nerwowo-Mięśniowe) to metoda fizjoterapeutyczna oparta na neurofizjologii, której celem jest poprawa siły, koordynacji, zakresu ruchu i funkcji ruchowych. Metoda ta jest szeroko stosowana w rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi, ortopedycznymi i mięśniowo-szkieletowymi.
PNF została opracowana w USA przez dr Hermana Kabata (lekarza neurologii) oraz Margaret Knott i Dorothy Voss (fizjoterapeutki). Jej założenia bazują na wykorzystaniu naturalnych wzorców ruchowych, stymulacji receptorów i współpracy między układem nerwowym a mięśniami.
Kluczowe założenia metody PNF:
- Wykorzystanie naturalnych wzorców ruchowych
Terapia PNF jest realizowana w trójwymiarowych, spiralno-skośnych wzorcach ruchowych, które odpowiadają codziennym czynnościom (np. chwytanie przedmiotów, obracanie ciała). - Ułatwianie ruchu poprzez bodźce sensoryczne
Metoda wykorzystuje bodźce proprioceptywne (receptory w mięśniach, ścięgnach, stawach), dotykowe, wzrokowe i słuchowe, aby ułatwić wykonywanie ruchów. - Indywidualne podejście
Ćwiczenia są dostosowywane do możliwości i potrzeb pacjenta, a także do konkretnej funkcji, którą chce odzyskać lub poprawić. - Zasada pracy w komfortowym zakresie
Terapia odbywa się w sposób bezbolesny i w takim zakresie ruchu, który jest możliwy dla pacjenta, co wspiera jego motywację i efektywność rehabilitacji. - Aktywacja mięśni zdrowych i uszkodzonych
Dzięki integracji zdrowych części ciała z obszarami dotkniętymi dysfunkcją, PNF pomaga poprawić funkcję całego organizmu. - Skupienie na aktywności
Terapia koncentruje się na konkretnych zadaniach i aktywnościach potrzebnych pacjentowi w codziennym życiu, takich jak chodzenie, wstawanie czy chwytanie.
Przebieg terapii PNF:
- Diagnoza i ocena
Terapeuta ocenia funkcję ruchową, napięcie mięśniowe, zakres ruchu i możliwości pacjenta. - Planowanie terapii
Program rehabilitacji jest dostosowany do celów pacjenta (np. poprawa równowagi, zwiększenie siły mięśniowej, przywrócenie funkcji chodu). - Wykorzystanie oporu i bodźców
Terapeuta stosuje ręczny opór, bodźce słuchowe (komendy), a także bodźce dotykowe, aby wspierać wykonywanie ruchu. - Integracja ruchów
Ćwiczenia obejmują całe ciało pacjenta, a nie tylko pojedyncze mięśnie czy stawy, co wspiera naturalną koordynację ruchową. - Edukacja pacjenta
Pacjent jest uczony, jak korzystać z prawidłowych wzorców ruchowych w codziennym życiu.
Zastosowanie metody PNF:
- Neurologia: Rehabilitacja pacjentów po udarach mózgu, po urazach i operacjach mózgu, z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD), stwardnieniem rozsianym, urazami rdzenia kręgowego czy chorobą Parkinsona.
- Ortopedia: Leczenie pacjentów po urazach, złamaniach, operacjach ortopedycznych, z bólami pleców czy przykurczami mięśni.
- Rehabilitacja sportowa: Poprawa wydolności, siły i elastyczności mięśni u sportowców po kontuzjach.
- Geriatria: Poprawa równowagi, siły mięśniowej i jakości życia u osób starszych.
Korzyści z terapii PNF:
- Poprawa funkcji ruchowych
Metoda skutecznie wspiera przywracanie funkcji takich jak chodzenie, chwytanie czy utrzymywanie równowagi. - Zwiększenie siły i elastyczności
Ćwiczenia pomagają wzmacniać mięśnie i poprawiać zakres ruchu w bezpieczny sposób. - Wsparcie neuroplastyczności
Stymulacja układu nerwowego wspomaga naukę nowych wzorców ruchowych. - Holistyczne podejście
Terapia obejmuje całe ciało i jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Metoda PNF jest ceniona za swoją skuteczność, elastyczność i szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach fizjoterapii, co czyni ją jedną z najczęściej stosowanych technik w rehabilitacji na całym świecie. Istnieje kilkaset publikacji naukowych potwierdzających większą skuteczność metody PNF w porównaniu do innych metod rehabilitacji.
Więcej na stronie: www.ipnfa.org